Vì sao dưới bóng cây mát hơn dưới mái che bằng vật liệu xây dựng?

So với cây ở trên đồi thì cây trong vườn có cường độ thoát hơi nước qua cutin mạnh hơn.

Tham khảo thêm : Tại sao nói để phát triển kinh tế văn hóa miền núi giao thông vận tải phải đi trước một bước?

Nguyên nhân thứ nhất là do cây ở trong vườn được sống trong môi trường có nhiều nước hơn cây ở trên đồi. Chúng được tưới nước thường xuyên, được chăm sóc, và độ dốc của vườn cũng thấp hơn độ dốc của sườn đồi. Do vậy chúng có khả năng lấy được nhiều nước hơn, vì vậy lượng nước được thoát ra cũng nhiều hơn.

Để tiện cho việc thoát hơi nước, lớp cutin của cây trong vườn cũng mỏng hơn lớp cutin của cây trên đồi, giúp cho nước thoát ra được nhiều hơn, mạnh hơn. Cây trên đồi tiếp xúc với ánh sáng mạnh nên lớp cutin phát triển mạnh, dày làm cho quá trình thoát hơi nước diễn ra khó khăn hơn.

Tác nhân chủ yếu điều tiết độ mở khí khổng là hàm lượng nước trong tế bào khí khổng. Vì:

• Mỗi khí khổng được cấu tạo bởi 2 tế bào hình hạt đậu. Mỗi tế bào hạt đậu có thành phía trong dày hơn, thành phía ngoài mỏng hơn. Hai tế bào có thành phía trong quay vào nhau.
• Khi no nước, vách mỏng của tế bào khí khổng căng phồng làm cho vách dày cong theo, lỗ khí mở ra, hơi nước thoát ra. Khi mất nước, vách mỏng hết căng và vách dày uốn thẳng lại làm lỗ khí đóng lại, hơi nước không thể thoát ra.

Độ mở của khí khổng càng rộng thì tốc độ thoát hơi nước càng nhanh. Trong quá trình thoát hơi nước, khí khổng mở, tạo điều kiện cho khí CO2 khuếch tán vào bên trong lá, cung cấp nguyên liệu cho quá trình quang hợp.

Vai trò của quá trình thoát hơi nước

Có hai con đường thoát hơi nước trong thực tiễn:

• Thoát hơi nước qua cutin: Giống như sự bốc hơi nước diễn ra trong tự nhiên, chiếm khoảng 5%
• Thoát hơi nước qua khí khổng.

Vai trò của thoát hơi nước đối với thực vật:

• Thoát hơi nước ở lá là 1 trong 3 động lực để vận chuyển nước từ rễ lên lá. Nếu không có quá trình thoát hơi nước, cây sẽ không lấy được nước và các chất dinh dưỡng cho việc tồn tại và phát triển.
• Trong những ngày hè oi bức, sự thoát hơi nước làm giảm nhiệt độ cho cây, giúp cây tránh khỏi việc bị đốt nóng.
• Sự thoát hơi nước còn giúp cho khí khổng mở, tạo điều kiện cho CO2 xâm nhập vào lá để thực hiện quá trình quang hợp.

Các tác nhân ảnh hưởng đến quá trình thoát hơi nước

Các nhân tố chính ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước ở thực vật là:

• Nước: điều kiện cung cấp nước và độ ẩm không khí ảnh hưởng nhiều đến sự thoát hơi nước thông qua việc điều tiết độ mở của khí khổng.
• Ánh sáng: khí khổng mở khi cây được chiếu sáng. Độ mở của khí khổng tăng từ sáng đến trưa và nhỏ nhất lúc chiều tối. Ban đêm khí khổng vẫn hé mở.
• Nhiệt độ, gió, một số ion khoáng,… cũng ảnh hưởng đến sự thoát hơi nước do ảnh hưởng đến tốc độ thoát hơi của các phân tử nước.

Trên đây là câu trả lời cho câu hỏi vì sao dưới bóng cây mát hơn dưới mái che bằng vật liệu xây dựng. Hi vọng TamTheThangLong phần nào giúp độc giả giải đáp được thắc mắc về hiện tượng thú vị này nhé!